Minister Hirsch Ballin van Justitie wil het principe van onherroepelijke vrijspraak afschaffen. Hij heeft hiertoe een wetsvoorstel voor advies naar verschillende instanties gestuurd.
Met het wetsvoorstel wordt het belangrijke leidende principe losgelaten, dat een verdachte slechts eenmaal kan worden berecht voor eenzelfde feit. Gereputeerde strafrechtdeskundigen spraken eerder van ‘een bijna heilig onderdeel van onze rechtsstaat.’
Heropening moet mogelijk worden als feiten opduiken waarvan een ‘ernstig vermoeden’ bestaat dat de rechter anders had geoordeeld als hij ervan had geweten. Daarbij kan het gaan om nieuw, zeer belastend bewijs of bij ernstige procedurele onregelmatigheden zoals meineed of een omgekochte rechter. Een onherroepelijk vrijgesproken verdachte moet dan alsnog kunnen worden berecht en veroordeeld. Wanneer het gaat om ontlastende feiten, is de wijziging in het voordeel van een eventueel onterecht veroordeelde. Die kan dan makkelijker een heropening van zijn zaak krijgen.
Het zal in de praktijk vooral gaan om forensisch bewijsmateriaal. Van veel oude, onopgeloste delicten is nog altijd dna-materiaal bewaard. De nieuwste technieken maken het soms mogelijk om alsnog het dna-profiel te achterhalen. Soms leidt dat naar verdachten die eerder waren vrijgesproken.
De discussie over heropening werd vorig jaar aangezwengeld door het Rotterdamse OM. In een moordzaak uit 2001 was eerder een Hoogvlieter door het gerechtshof vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Nieuw onderzoek met de nieuwste technieken naar zijn nagelvuil toonde vorig jaar alsnog aan dat hij het wel degelijk gedaan moest hebben.
De Rotterdamse korpschef Meijboom zei ervan overtuigd zou zijn dat een rechter de man met dit nieuwe bewijsmateriaal wel degelijk zou veroordelen. Hij en de Rotterdamse hoofdofficier Korvinus verzochten Hirsch Ballin daarop de regels te veranderen.
Op zich is dit een begrijpelijke stap. Het geeft echter als het OM wil, de staat de mogelijkheid om iemand kapot te procederen door ook na wat anders een onherroepelijke vrijspraak zou zijn geweest voor de Hoge Raad, bij wat zij als nieuw bewijs beschouwen, maar wat dat niet hoeft te zijn, de zaak bij herhaling opnieuw te openen.
Het is ook onduidelijk hoe vaak dit zou kunnen. Een voor de Hoge Raad vrijgesproken verdachte kan volgens dit voorstel opnieuw worden vervolgd, maar als hij dan weer wordt vrijgesproken, kan hij dan bij nieuw bewijs weer vervolgd worden? Op die manier kan justitie toch iemand zijn leven lang straffen zonder tot veroordeling te komen.
0 comments:
Een reactie posten