Twijfels bij de Enschedese ontuchtzaak

Na de Schiedammerparkmoord rijzen er twijfels over een andere strafzaak: De zaak tegen Hennie Knobbe (52) uit Enschede. Knobbe werd veroordeeld tot 8 jaar en TBS voor ontucht, maar deskundigen denken dat er ook in deze zaak sprake is van een justitiele dwaling.

“Deze zaak moet opnieuw worden onder-zocht. Er was geen enkel technisch bewijs.” Peter van Koppen

De zaak begint in 1999 met een aanklacht tegen de twee zusjes Melissa (toen 13) en Deborah (toen 11). Zij zouden leeftijdsgenootjes hebben misbruikt. Al snel verschijft de aandacht echter naar vader Hennie Knobbe. Hij zou volgens de politie zijn kinderen hebben aangezet tot seksueel misbruik en ook zichzelf daar schuldig aan hebben gemaakt. Uiteindelijk krijgt de politie 75 aangiftes binnen. Bij die 'aangiftes' kunnen wel degelijk vraagtekens worden geplaatst: Karin Koopmans, moeder van twee slachtoffertjes, schreef op 10 oktober 1991 in de Volkskrant dat ‘risicofactoren’ als bedplassen, geïrriteerde geslachtsorganen en plotselinge belangstelling voor seksualiteit (‘Heeft papa ook weleens een witte plas?’) voldoende waren om een kind aan te wijzen als vermoedelijk slachtoffer. Als zij eenmaal een verklaring hadden afgelegd, kregen ze van de rechercheurs een beloning.

Ondanks de aangiftes heeft de politie echter een probleem: er is totaal geen technisch bewijs. Zij roept de hulp in van Carlo Schippers en Nicole van Nierop. De twee zijn experts in verhoortechnieken bij de Nationale Recherche en Informatiedienst. Schippers en Nierop bekijken de verhoren van de slachtoffers en botsen al snel met de politie die volgens van Nierop vooringenomen was. Justitie houdt hun rapport uit 1999 echter geheim tot het hoger beroep in 2002. Daar verklaren de experts:

De verhoren konden de toets der kritiek niet of amper doorstaan. Bij ons ontstond het idee van vooringenomenheid bij het rechercheteam. Er is fout op fout gestapeld. De kinderen is aangereikt dat ze waren misbruikt en daardoor dader waren geworden. Dat geeft kinderen die onder druk staan een ontsnappingsroute.

“Mijn piemel is er afgehakt en er later onder bedreiging met een groen pistool van een meter weer aangebakken” Door de politie serieus genomen verklaring van één van de 'slachtoffertjes'

Tot op de dag van vandaag ontkent Hennie Knobbe het misbruik. De Maastrichtse hoogleraar Crombach, die ook als getuige deskundige optradt, gelooft hem. Hoogleraar rechtspsychologie Peter van Koppen deelt de mening van Crombach. Volgens Knobbe zijn de beschuldigingen gebaseerd op roddels die politiemensen vervolgens per se bevestigd wilden hebben. Volgens Knobbe trapte de rechter daar in.

Update:

Dinsdag 19 december 2007 kwam de CEAS met een rapport waarin eveneens vraagtekens werden gezet bij deze zaak. Belangrijke en wellicht ontlastende informatie zou nooit in het strafdossier terecht zijn gekomen, slachtoffers zouden volgens deskundigen bij verhoren zijn ‘gestuurd’. De Hoge Raad moet nu beslissen of de zaak heropend wordt.

Augustus 2008: De inmiddels 20 jarige dochter Deborah neemt in een uitzending van Reporter haar beschuldigingen terug.

Dinsdag 23 september 2008 adviseerde advocaat-generaal Nico Schipper de Hoge Raad om de zaak niet te heropenen omdat er onvoldoende bewijs zou zijn dat Knobbe ten onrechte vastzit.
Advocaat Knoops is woedend over dit besluit. ,,Anderhalf jaar onderzoek leverde behoorlijk wat ontdekkingen op. Teleurstellend en zorgelijk dat zo wordt omgesprongen met het advies van de commissie.’’
CEAS-lid en hoogleraar strafrecht Theo de Roos is het ‘absoluut oneens’ met de advocaat-generaal. ,,Jammer en onbevredigend. We hebben tekorten in het onderzoek aangetoond. Ook na de nieuwe verklaring van de dochter was nieuw onderzoek veel beter geweest.’’

Zie ook: Tunneldenken in Twente. (PDF)

Reconstructie EenVandaag